بررسی سبک های دفاعی فرزندان مادران خودشیفته

بر اساس آنچه که از نظریه های روان پویشی می دانیم، مکانیزم های دفاعی فرایندهای درون روانی ناهشیاری اند که در موقعیت های تنیدگی زا و تهدید برانگیز فعال می شوند و اثرات نامطبوع و دل آزار را از هشیاری می رانند . تلاش مکانیزم های دفاعی برای زدودن اندیشه های ممنوع یا لااقل کاهش آنها از ساخت "ego" منجر به تثبین ویژگی ها و عادات شخصیتی خاص می شود. بنابراین شناخ و ارزیای آنها چه در گستره ی روانشناسی شخصیت و چه در تمرینهای بالینی بسیار سودمند خواهد بود. شخصیت وعواطف مادر اثرات دائمی بر رفتار کودک خواهد گذاشت. نقش مادر در مراقبت از فرزندان از نقش پدر مهم تر است. بنابر این اگر مادری خودشیفته باشد، می تواند آسیب های بیشتری به فرزند وارد کند. بنابر این بررسی سبک دفاعی فرزندان مادران خودشیفته بعنوان یکی از مولفه های شخصیت امری شایسته بنظر می رسد. هدف این تحقیق بررسی سبک دفاعی فرزندان مادران خودشیفته و بررسی سبک دفاعی با بیشترین فراوانی در این افراد بود. محقق در بررسی پیشینه ی مرتبط با این موضوع با کمبودهای اساسی مواجه شد و بنابر این هیچ فرضیه ای را تدوین نکرد و به یافتن پاسخ برای دو پرسش مطرح شده در این زمینه پرداخت: 1. فرزندان مادران خودشیفته از کدام سبک های دفاعی استفاده می کنند؟ 2. فراوانی استفده از کدام سبک در این افراد بیشتر است؟ نمونه گیری به روش در دسترس انجام شد و به کمک این روش تعداد 20 نفر از افراد 20 تا 30 ساله ساکن شهر تهران که در پاییز سال 1390 ساکن شهر تهران بوده اند و بر اساس مقیاس خودشیفتگی پرسشنامه ی بالینی میلون دارای مادران خودشیفته تشخیص داده شدند به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند. پرسشنامه ی سبک های دفاعی ( dsq-40) در اختیار افراد گروه نمونه قرار گرفت. سپس فراوانی استفاده ی این افراد از هر یک از مکانیزم ها و سبک های دفاعی مشخص شد. نتایج نشان داد که 65% فرزندان مادران خودشیفته از سبک دفاعی رشد یافته، 30% از سبک دفاعی روان آزرده و 5% از سبک دفاعی رشد نایافته استفاده می کنند. اما با توجه بیشتر به نتایج، در می یابیم که این نتایج تنها تعیین کننده ی سبک دفاعی غالب فرد است. این افراد علاوه بر سبک دفاعی تعیین شده، از مکانیزم های سبک های دیگر نیز به وفور استفاده می کنند. بکارگیری مکانیزم های هر یک از سبک های دفاعی توسط فرزندان مادران خودشیفته به معنی عدم بکار گیری مکانیزم های دیگر سبک ها توسط آنها نیست. بنابر این فرزندان مادران خودشیفته از مکانیزم های هر سه سبک دفاعی استفاده می کنند. افراد گروه نمونه پس ازسبک دفاعی رشد یافته، بیش از همه از سبک دفاعی روان آزرده و سپس از سبک دفاعی رشد نایافته استفاده می کنند. به طور کلی بر اساس نتایج این تحقیق، بکارگیری مکانیزم های دفاعی توسط فرزندان مادران خودشیفته مخدوش و تحت تاثیر شخصیت و روش تربیتی نابسامان مادران می باشد. گروه سنی مورد مطالعه در این تحقیق، افراد جوانی هستند که بعنوان افراد سالم از نظر روانی در جامعه حضور دارند. بکارگیری مکانیزم های دفاعی به این میزان مستلزم صرف انرژی روانی بسیار زیاد و نشانگر نابسامانی وضعیت روانی این افراد است. مداخلات درمانی و پیگیری وضعیت روانی این افراد می تواند گامی در جهت ارتقاء بهداشت روانی فرد، خانواده و جامعه باشد.